Wandelnatuur in Zeeland

 Zeeland: zoveel meer dan strand en duinen


Onbekend maakt onbemind, dat geldt zeker voor Zeeland. Er is hier zoveel meer dan stranden (de schoonste en zonnigste), duinen (hoge, lage, brede en smalle) en dijken (waarover ook buitendijks gewandeld kan worden). Wat dacht je van: schorren, slikken en inlagen (kleine en grotere), buitendijkse getijdengebieden (zoals het Verdronken Land van Saeftinghe en het Zwin). Misschien dat het Nationaal Park De Oosterschelde wel enige bekendheid geniet. (Dat is overigens te bewandelen via het Streekpad 15: Oosterscheldepad.)

Toch is dat nog niet alles: vrijwel alle natuur die in de rest van Nederland voorkomt, is hier ook te vinden: brede kreken, riviertjes, kanalen en beekjes, wielen (overblijfselen van overstromingen), polders (oude en nieuwe), binnendijken, eilanden en zandplaten, plas-dras gebieden, flinke bossen (op meer plekken dan je verwacht) en heide. Zelfs veen was hier volop aanwezig. Hier en daar zijn nog restanten te zien (strand van Westerschouwen bv). Het meeste is verdwenen, maar dat vraagt om een apart verhaal. Net als over de rest van de historie die, ondanks de vele rampen, nog overal bewonderd kan  worden in deze provincie!

 Natuurbeheerders en -beschermers

Al die natuurgebieden vragen om bescherming en onderhoud. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in Zeeland 23 natuurbeschermingsorganisaties zich verenigd hebben onder de paraplu van de ZMf (Zeeuwse Milieu Federatie), waaronder Staatsbosbeheer (SBB), Het Zeeuws Landschap (ZL) en Natuurmonumenten (NM). Deze drie beheren en/of bezitten het grootste deel van de natuurgebieden in Zeeland. Maar niet alleen natuurgebieden, ook cultuurhistorische objecten mogen op hun bescherming rekenen.

In Zeeuws Vlaanderen beheert SBB het merendeel van de natuurgronden, ook ZL is hier actief, maar NM heeft hier geen gebieden. De meeste gebieden van NM liggen in Midden-Zeeland. Bij Kwadendamme in de Zak van Zuid-Beveland heeft NM daarom een infopunt ingericht dat dagelijks geopend is, waar men koffie en thee kan drinken, folders kan uitzoeken en het toilet kan bezoeken. Een parkeerterrein en een boomgaard met picknicktafels horen er ook nog bij (KLIK HIER).
Als vrijwilligers bij SBB in Zeeuws-Vlaanderen, met ook een oude boerderij als infocentrum (KLIK HIER) , wilden wij wel eens zien hoe NM dat aangepakt heeft en dus trotseerden wij de tolgelden voor de Westerscheldetunnel om eens bij onze collega's rond te neuzen.

Een vergelijking

Beide infocentra beschikken over een thee-, koffie- en chocolademelkautomaat en een toilet. Plus binnen en buiten zitgelegenheid en picknicktafels. Voor de rest verschillen ze nogal.

Voordeel bij NM: ruime openingstijden door de week en in het weekend, zomer en winter. Nadeel bij NM: behalve wandelfolders e.d. was er verder nauwelijks informatie of enige actie.

Voordeel bij SBB: In de Braakmanboerderij is veel te zien (opgezette dieren, natuurfilms, microscopen staan klaar, e.d.), altijd wat te doen voor kinderen (natuurknutselen) en van alles te koop (van vogelhuisjes tot koeken). En er zijn vrijwilligers aanwezig om antwoord te geven op vragen of bijzondere activiteiten te helpen begeleiden die aangekondigd worden via de zgn. Buitenladder (KLIK HIER). Nadeel bij SBB: in de winter gesloten. In juni, juli en augustus open op zaterdag- en zondagmiddag van 13.00 tot 16.30 uur en in april, mei, september en oktober alleen op de zondagmiddag. En verder het hele jaar tijdens excursies en cursussen.
Overigens heeft SBB onlangs besloten bij de Brouwersdam aan de Grevelingen een nieuw informatiecentrum in te richten (KLIK HIER).

Door het uitgestrekte SBB-gebied waarin de Braakmanboerderij ligt kan vrij gestruind worden. Bij de Zwaakse Weel van NM wandelden we vooral om het natuurgebied heen over rolstoelvriendelijke wandelpaden. Het bevestigt mijn gevoel dat bij Natuurmonumenten het "beschermen" voorop staat en bij SBB het "beleven" van de natuur. Andere visie dus.

De wandelapp van Natuurmonumenten

Nu we hier toch waren hebben we meteen de wandelapp van NM uitgeprobeerd. Je kunt de route thuis op je smartphone zetten en daarna in het veld de route volgen. Bij een aandachtspunt fluit er een vogeltje om je te waarschuwen dat je desgewenst de achtergrondinfo op kunt roepen. Wandelroute De Zwaakse Weel start vanuit het infocentrum. Hij is 4,5 km lang, maar je kunt onderweg kiezen hem met 3,5 km uit te breiden. Het geheel wordt aangeprezen als rolstoelvriendelijk. Onderweg kom je nog langs het Vlinderbelevingspad (1 km) dat je in de tocht op kunt nemen. Op de app staat alleen de eerste route, maar er is een folder aanwezig in het infocentrum met een kaartje waarop alles staat. Over onze beleving daarvan en welke alternatieven er zijn om dit mooie gebied te bewandelen vertel ik een volgende keer meer.

© Jannie Trouwborst, juli 2017.

Ondertussen zit het hier thuis nog steeds een beetje tegen met ziekte en andere tegenslagen. De afgelopen weken zijn er geen lange wandelingen ondernomen. In week 27 is er slechts 7,5 km afgelegd in dagelijkse rondjes dorp en/of polder en strand. (De Zwaakse weel wandelden we in week 28.)

Stand na 27 weken: 429,5/1000km. (= 110,5 km te kort)