De Zak van Zuid-Beveland

Eén van de vele pareltjes van Zeeland voor wandelaars is de Zak van Zuid-Beveland. In de lente staan de vele fruitbomen (zwarte bessen, appels en peren) en de meidoornhagen in het heggengebied in bloei. In de zomermaanden tonen de bloemdijken hun bijzondere flora en elk jaargetijde kun je er genieten van het kleinschalige landschap met mooie oude boerderijen langs kronkelige dijken en fraaie kreken en welen. De schaapsherder loopt er rond en in plaatsjes als Nisse lijkt het of de tijd heeft stilgestaan. Naast bijzondere landschapselementen, historische boerderijen en dorpen, bijzondere bloemen en monumentale bomen, is er ook voor vogelaars het hele jaar door genoeg te zien en horen.

Het Grenslandpad

Er zijn veel manieren om kennis te maken met dit gebied. Etappe 4 van het Grenslandpad van 21 km doorkruist het gebied op een uiterst aangename manier (KLIK HIER). Vanuit Goes kun je naar het tolplein van de Westerscheldetunnel reizen en dan naar 's Gravenpolder lopen. Daar vandaan brengt een buurtbus je terug naar Goes. Je krijgt een goed beeld van het gebied, want je doorkruist het volledig. Het loopt ook door Nisse, waar een horecastop bij Jikkemiene een must is (KLIK HIER).

Natuurmonumenten

Natuurmonumenten bezit en beheert behoorlijk wat natuur in deze omgeving.  Zoals vermeld in een vorig blog (KLIK HIER) kun je vanuit het Infopunt Zwaakse Weel de wandelroute Zwaakse Weel starten (4,5 km) en deze eventueel uitbreiden met een extra stuk van 3,5 km en onderweg ook nog het Vlinderbelevingspad volgen (1 km). Folders met kaartjes en beschrijvingen van de bijzonderheden onderweg, liggen er gratis klaar. De eerste twee wandelingen zijn rolstoelvriendelijk.
Ook de wandelroute Heggengebied-Bloemdijken (4,5 km) is er verkrijgbaar, maar deze start bij de Schaapskooi in Heinkenszand.  

Wandelknooppuntenkaart "Sporen in de Zak-Zuid-Beveland"

Bijna overal in Zeeland heeft Landschapsbeheer Zeeland een streekgebonden wandelnetwerk gerealiseerd. De wandelknoopuntenkaart is HIER te downloaden, maar je kunt ook een papieren exemplaar bestellen van "Sporen in de Zak - Zuid-Beveland". De titel verwijst naar de stoomtrein die het gebied doorkruist van Goes naar Borsele. Het is goed mogelijk een wandeling te combineren met een treinreis. Zeker met behulp van de knooppuntenkaart zou dat geen probleem moeten zijn. De dienstregeling is te vinden op de site van STOOMTREIN GOES-BORSELE.  
De trein stopt o.a in Kwadendamme (Vlindertuin, Kids Jungle, horeca) en Hoedekenskerke (modelspoorbaan, speeltuin, horeca).

Groene Wisselwandeling 406

Tot slot moet genoemd worden de Groene Wisselwandeling 406 vanuit Kwadendamme (KLIK HIER). De afstand is 17 km en gaat bijna onafgebroken over de Dijken in de Zak. Daarbij loopt deze route, in tegenstelling tot de overige wandelingen, ook over de dijken langs de Westerschelde. Net als bij de andere routes kom je in de buurt van Hoedekenskerke en Kwadendamme en wandel je langs de Zwaakse Weel en over de Bloemdijken. Je zou dus ook deze wandeling in combinatie met de stoomtrein kunnen maken.

© Jannie Trouwborst, juli 2017 

Ondertussen zit het hier thuis nog steeds een beetje tegen met ziekte en andere tegenslagen. De afgelopen weken zijn er geen lange wandelingen ondernomen. In week 28 is er toch nog 24,5 km afgelegd in dagelijkse rondjes dorp en/of polder en strand.
Stand na 28 weken: 454/1000km.

Wandelnatuur in Zeeland

 Zeeland: zoveel meer dan strand en duinen


Onbekend maakt onbemind, dat geldt zeker voor Zeeland. Er is hier zoveel meer dan stranden (de schoonste en zonnigste), duinen (hoge, lage, brede en smalle) en dijken (waarover ook buitendijks gewandeld kan worden). Wat dacht je van: schorren, slikken en inlagen (kleine en grotere), buitendijkse getijdengebieden (zoals het Verdronken Land van Saeftinghe en het Zwin). Misschien dat het Nationaal Park De Oosterschelde wel enige bekendheid geniet. (Dat is overigens te bewandelen via het Streekpad 15: Oosterscheldepad.)

Toch is dat nog niet alles: vrijwel alle natuur die in de rest van Nederland voorkomt, is hier ook te vinden: brede kreken, riviertjes, kanalen en beekjes, wielen (overblijfselen van overstromingen), polders (oude en nieuwe), binnendijken, eilanden en zandplaten, plas-dras gebieden, flinke bossen (op meer plekken dan je verwacht) en heide. Zelfs veen was hier volop aanwezig. Hier en daar zijn nog restanten te zien (strand van Westerschouwen bv). Het meeste is verdwenen, maar dat vraagt om een apart verhaal. Net als over de rest van de historie die, ondanks de vele rampen, nog overal bewonderd kan  worden in deze provincie!

 Natuurbeheerders en -beschermers

Al die natuurgebieden vragen om bescherming en onderhoud. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in Zeeland 23 natuurbeschermingsorganisaties zich verenigd hebben onder de paraplu van de ZMf (Zeeuwse Milieu Federatie), waaronder Staatsbosbeheer (SBB), Het Zeeuws Landschap (ZL) en Natuurmonumenten (NM). Deze drie beheren en/of bezitten het grootste deel van de natuurgebieden in Zeeland. Maar niet alleen natuurgebieden, ook cultuurhistorische objecten mogen op hun bescherming rekenen.

In Zeeuws Vlaanderen beheert SBB het merendeel van de natuurgronden, ook ZL is hier actief, maar NM heeft hier geen gebieden. De meeste gebieden van NM liggen in Midden-Zeeland. Bij Kwadendamme in de Zak van Zuid-Beveland heeft NM daarom een infopunt ingericht dat dagelijks geopend is, waar men koffie en thee kan drinken, folders kan uitzoeken en het toilet kan bezoeken. Een parkeerterrein en een boomgaard met picknicktafels horen er ook nog bij (KLIK HIER).
Als vrijwilligers bij SBB in Zeeuws-Vlaanderen, met ook een oude boerderij als infocentrum (KLIK HIER) , wilden wij wel eens zien hoe NM dat aangepakt heeft en dus trotseerden wij de tolgelden voor de Westerscheldetunnel om eens bij onze collega's rond te neuzen.

Een vergelijking

Beide infocentra beschikken over een thee-, koffie- en chocolademelkautomaat en een toilet. Plus binnen en buiten zitgelegenheid en picknicktafels. Voor de rest verschillen ze nogal.

Voordeel bij NM: ruime openingstijden door de week en in het weekend, zomer en winter. Nadeel bij NM: behalve wandelfolders e.d. was er verder nauwelijks informatie of enige actie.

Voordeel bij SBB: In de Braakmanboerderij is veel te zien (opgezette dieren, natuurfilms, microscopen staan klaar, e.d.), altijd wat te doen voor kinderen (natuurknutselen) en van alles te koop (van vogelhuisjes tot koeken). En er zijn vrijwilligers aanwezig om antwoord te geven op vragen of bijzondere activiteiten te helpen begeleiden die aangekondigd worden via de zgn. Buitenladder (KLIK HIER). Nadeel bij SBB: in de winter gesloten. In juni, juli en augustus open op zaterdag- en zondagmiddag van 13.00 tot 16.30 uur en in april, mei, september en oktober alleen op de zondagmiddag. En verder het hele jaar tijdens excursies en cursussen.
Overigens heeft SBB onlangs besloten bij de Brouwersdam aan de Grevelingen een nieuw informatiecentrum in te richten (KLIK HIER).

Door het uitgestrekte SBB-gebied waarin de Braakmanboerderij ligt kan vrij gestruind worden. Bij de Zwaakse Weel van NM wandelden we vooral om het natuurgebied heen over rolstoelvriendelijke wandelpaden. Het bevestigt mijn gevoel dat bij Natuurmonumenten het "beschermen" voorop staat en bij SBB het "beleven" van de natuur. Andere visie dus.

De wandelapp van Natuurmonumenten

Nu we hier toch waren hebben we meteen de wandelapp van NM uitgeprobeerd. Je kunt de route thuis op je smartphone zetten en daarna in het veld de route volgen. Bij een aandachtspunt fluit er een vogeltje om je te waarschuwen dat je desgewenst de achtergrondinfo op kunt roepen. Wandelroute De Zwaakse Weel start vanuit het infocentrum. Hij is 4,5 km lang, maar je kunt onderweg kiezen hem met 3,5 km uit te breiden. Het geheel wordt aangeprezen als rolstoelvriendelijk. Onderweg kom je nog langs het Vlinderbelevingspad (1 km) dat je in de tocht op kunt nemen. Op de app staat alleen de eerste route, maar er is een folder aanwezig in het infocentrum met een kaartje waarop alles staat. Over onze beleving daarvan en welke alternatieven er zijn om dit mooie gebied te bewandelen vertel ik een volgende keer meer.

© Jannie Trouwborst, juli 2017.

Ondertussen zit het hier thuis nog steeds een beetje tegen met ziekte en andere tegenslagen. De afgelopen weken zijn er geen lange wandelingen ondernomen. In week 27 is er slechts 7,5 km afgelegd in dagelijkse rondjes dorp en/of polder en strand. (De Zwaakse weel wandelden we in week 28.)

Stand na 27 weken: 429,5/1000km. (= 110,5 km te kort)

LAW 5: Het Nederlands Kustpad: Vlissingen naar Westenschouwen

In Zeeuws-Vlaanderen starten twee Nederlandse LAW's: het Nederlandse Kustpad en het Grenslandpad. Vorige keer schreef ik over de etappe Sluis-Breskens (KLIK HIER). Dit keer enkele ervaringen over de route tussen Vlissingen en Westenschouwen.

LAW 5: Het Nederlands Kustpad deel 1 (vervolg)
Een LAW-route is in principe een doorlopende tocht van honderden km. Het Nederlands Kustpad deel 1, van Sluis naar Hoek van Holland, maakt deel uit van het langste aaneengesloten wandelpad van Nederland, in totaal 725 km. Dit deel heeft een lengte van 210 km. Deel 2 loopt van Hoek van Holland naar Den Helder of Den Oever (233 km), deel 3 van Stavoren naar Bad Nieuweschans (268 km). Ik heb nog een oude gids (1997) waarin de aftakking van Bergen op Zoom naar Goedereede ook opgenomen is. Of die in de nieuwe gids staat is mij niet bekend.

In etappes

Uit contacten met andere wandelaars werd mij al snel duidelijk, dat slechts een klein aantal van hen ervoor kiest de route aaneengesloten te lopen, met overnachtingen onderweg. De meesten lopen 1 of 2 dagen per maand een etappe en gaan de volgende keer verder waar ze gebleven zijn. Als de reis naar het beginpunt met de auto wordt ondernomen, spreken ze vaak af met anderen om ook bij het eindpunt over vervoer te beschikken. Anders moet er fietsen aan te pas komen. Want juist op de mooiste gedeelten van de route is het met het OV niet altijd even gunstig gesteld.
Wie op deze manier een LAW wandelt heeft het voordeel dat hij ervoor kan kiezen bepaalde stukken over te slaan en de krenten uit de pap te halen. Al zal de echte LAW wandelaar natuurlijk elke meter willen bewandelen.
 

Duinen, dijken en Deltawerken

Onze ervaringen met het gedeelte tussen Breskens en Hoek van Holland zijn fragmentarisch. Toen wij nog in Spijkenisse woonden hebben we af en toe vanuit Hoek van Holland gelopen. Nadat we verhuisd waren naar Zeeuws-Vlaanderen zijn we in Sluis begonnen. De Deltawerken kennen we op ons duimpje en we zijn dan ook tientallen keren over de Oosterscheldekering gereden, hebben er ook gewandeld. En dat geldt ook voor de Veerse Dam, de Brouwersdam en de Haringvlietdam. Voor wie het allemaal nieuw is, is het wellicht interessant ook deze etappes te lopen. Wil je echter in je wandelweekend zoveel mogelijk genieten van een natuurlijke omgeving, dan liggen er nog andere begerenswaardige plekken op je te wachten.

Walcheren 

Wij staken met het veer over van Breskens naar Vlissingen en liepen op verschillende dagen de route tot aan Vrouwenpolder. Je start bij het station en loopt langs de kust met aan de ene kant zicht op de stad en aan de andere kant de zee. Dijk, duinen, duinbossen, kreekresten, genoeg horeca tot aan Westkapelle. Daar ga je het dorp in. Het museum Polderhuis Westkapelle en de grote Vuurtoren zijn een bezoek zeker waard. De saaie zeedijk wordt je bespaard en via het karakteristieke Walcherse polderlandschap kom je ruim voor Domburg weer op het duin terecht. Domburg is een heerlijk stadje, dat je niet zomaar voorbij kunt lopen. Het kunstenaarsleven van vroeger bepaalt de sfeer nog steeds. Een mooie overnachtingsplek, als je een heel weekend wandelt.

De volgende etappe is een bijzonder natuurbelevenis: door de Manteling (duinbossen en landhuizen) en de duinen naar Vrouwenpolder. Onderweg kom je langs TERRA MARIS (Zeeuws biologisch museum) met horecagelegenheid en Kasteel Westhoven (Hostel) en via Natuurgebied Oranjezon (Zeeuws Landschap) op het strand terecht. Aan de voet van de Veerse dam ligt het voormalige Fort Haak, een schitterende subtropische tuin. Je kunt er koffie en thee drinken en je mag er je meegebrachte lunch opeten.

Veerse Dam en Oosterscheldekering

Wil je de dammen opnemen in je tocht, dan zou ik de Veerse dam nog oversteken. En later de volgende etappe oppikken bij Neeltje Jans. De natuur op Neeltje Jans is mooi, je kunt er een infopunt over Nationaal Park De Oosterschelde bezoeken (TOPSHUIS) en daarna nog twee delen van de Oosterschelde pijlerdam bewandelen voor je aan de overkant bent (of hier op de bus naar Westenschouwen stappen). Voor het Deltapark Neeltje Jans moet je een hele dag uittrekken als je dat ook zou willen bezoeken. Ik moet eerlijk bekennen dat we dat laatste nog nooit gedaan hebben....

Wij vervolgden na Vrouwenpolder onze route aan de voet van de Oosterscheldekering in Westenschouwen. Maar daarover later meer.

© Jannie Trouwborst, juli 2017.

Ondertussen zit het hier thuis nog steeds een beetje tegen met ziekte en andere tegenslagen. De afgelopen weken zijn er geen lange wandelingen ondernomen. In week 25 en 26 is er 25,5 km afgelegd in dagelijkse rondjes dorp en/of polder en strand.

Stand na 26 weken: 422/1000km. Voor het streefgetal van 500 (1/2 jaar) is dat 78 km te kort.