't Ommetje van Hoofdplaat

Stichting Landschapsbeheer Zeeland heeft een paar jaar geleden het maken van ommetjes in de buurt van dorpen gestimuleerd. Ten eerste voor de bewoners, om een frisse neus te kunnen halen, maar ook met de bedoeling de ommetjes uiteindelijk tot een dekkend wandelnetwerk aaneen te kunnen sluiten. Dat bestaat inmiddels in heel Zeeland, er zijn overzichtskaarten van te koop. Maar het maken van de aparte ommetjes is nog steeds interessant. De komende tijd willen we er een aantal opzoeken.

't Ommetje van Hoofdplaat

’t Ommetje is een wandeling rond Hoofdplaat. Zomaar een ‘Ommetje’, maar toch ook weer niet. Want dit Ommetje won in 2007 de wedstrijd “’t Mooiste Ommetje van Zeeland”, uitgeschreven door Stichting Landschapsbeheer Zeeland en de Provincie Zeeland.
De lengte (5-6 km), toegankelijkheid, afwisseling en de betrokkenheid van de dorpsbewoners zelf waren de belangrijkste elementen waarom het Ommetje er volgens de jury met kop en schouders bovenuit stak. En nog altijd zorgen de dorpsbewoners ervoor dat hun Ommetje onderhouden wordt. 

Zou je dit ommetje ook wel eens willen lopen, dan kun je een PDF vinden op de site van HOOFDPLAAT. Daar vind je ook de adressen waar je een folder (in het Nederlands of Duits) op kunt halen, maar als het goed is liggen die ook aan de opgang van de dijk in een speciaal kastje.

Wij kiezen op deze zaterdagmiddag voor een wandeling op een plek waar we geen drukte verwachten. En dat klopt. Af en toe een andere wandelaar, maar altijd meer dan genoeg ruimte om elkaar te ontlopen. We parkeren bij het oorlogsmonument onder aan de dijk. Net als de andere dorpen in West Zeeuws-Vlaanderen is Hoofdplaat in de oorlog zwaar getroffen door het gevecht om de Scheldemond. Vermeld staan de namen van zowel de burgerslachtoffers, als van de Canadezen die hier sneuvelden.  Het monument is daarom ook het startpunt van de Bevrijdingsmars Hoofdplaat – Knokke, die ieder jaar begin november gehouden wordt. Die herdenkingsmars is ca. 33 km. lang.

Het waait flink als we de dijk opklimmen en de wind is fris. Maar het uitzicht over de zee willen we ons niet laten ontgaan. De folder vertelt ons over het verdwenen haventje van Hoofdplaat en op het informatiebord lezen we meer over de Westerschelde, wat er te vinden is (schelpen, planten, vogels) en waar de HOOGE PLATEN liggen: zandplaten waarop de zeehonden vaak liggen te zonnen. Met de verrekijker op de dijk en een beetje geluk kun je ze zien liggen. We laten ons niet afschrikken door de pittige koude wind en volgen de zeedijk een poosje.

Nadat we via een trap de dijk terug oversteken, slaan we rechtsaf en lopen een stukje over de asfaltweg tot er links van de weg een wandelroute begint door "t Poldertje, een natuurgebiedje. Het is ontstaan na een dijkdoorbraak in 1953. Nu is het er mooi wandelen, tussen bijzondere planten en veel meidoorns en met zicht op de kreken en plasjes. Het loopt om het Vakantiepark Scaldia heen, dat ook op het verdronken land is gebouwd. Uiteindelijk komen we uit op de doorgaande weg richting dorpskern.

Hoofdplaat heeft twee kerkgebouwen, maar geen van beide heeft nog deze functie. We passeren de voormalige katholieke kerk en zien op de kruising midden in het dorp de toren van de hervormde kerk, verbouwd tot woonhuis. Ervoor staat het fraaie en goed onderhouden stadhuis uit 1913.

Hier slaan we even rechtsaf om het kapelletje te bezoeken van Onze Lieve Vrouwe van Zaterdag. Opgericht door de dankbare katholieke inwoners van Hoofdplaat. Bij de doorbraak van de dijk (op een zaterdag) bij 't Poldertje moesten ze vluchten en maakten een bange nacht door in het dorp. Maar het dorp bleef gespaard.

Voor de officiële route zouden we deze weg verder moeten volgen tot 't Lééze'npad (Laarzenpad), een wandelpad langs een kreek met natuurvriendelijke oevers. Helaas hebben we al vanuit de auto gezien dat het pad op dit moment niet goed begaanbaar is en dus keren we hier terug naar het kruispunt en slaan rechtsaf de weg langs het Klooster in. (Wie de officiële route loopt, komt daar niet langs, maar het geschiedenisverhaal staat wel in de folder: nonnenklooster, wijkverpleging, consultatiebureau, kleuterschool). Nu zit er een B&B in en een kunstgalerie. Alleen de engel aan de voorgevel en de vorm van het gebouw doen nog aan het oude klooster denken.

Na zo'n 500 m. zien we rechts het overgeslagen krekenpad op de weg af komen en vervolgen we de officiële route door linksaf te slaan, het Turpbos in. Het Turpbos is geen gesloten bos, maar kenmerkt zich door afwisseling en openheid: een schapenweitje met notenbomen, waterputten, een fraai gezicht op het polderlandschap, bijzondere planten. En een picknicktafel voor wie even van de rust en stilte wil genieten of de vogelgeluiden. Het wandelpad door dit in 1995 aangeplante bos leidt uiteindelijk naar de asfaltweg die ons langs de dijk weer terug brengt naar de Parkeerplaats.

De ingekorte route bleek 4 km, de officiële is 6. Toch vonden we het mooi zo. Wie onderweg geregeld stil staat om te genieten van wat er te zien is, is toch al wat langer onderweg. Van de zomer nog maar eens terug om de hele route te lopen.

© Jannie Trouwborst, mei 2020.