Week 12: Grensoverschrijdend wandelen

Hoe weinig begrijpen we van de weg van een ander, als we die enkel vergelijken met ons eigen pad -  Patric Mundus.

Enkele weken geleden liepen we het Groene Wisselpad van Philippine (KLIK HIER). Ik noemde toen al even het monument dat herinnert aan de zgn. Dodendraad tussen Nederland en Vlaanderen ten tijde van WO I. Deze week liepen we een aansluitende wandeling door Oost-Vlaanderen. Met nog meer interessante zaken op de route.

De Draadroute van Boekhoute (11 km)

Nederland was neutraal in WO I. België werd door de Duitsers ingenomen en de bevolking leed erg onder de bezetting. Velen trachtten te vluchten naar het veilige Nederland, o.a. naar Zeeuws-Vlaanderen, waar duizenden mensen opgevangen werden. Om het onmogelijk te maken de grens over te steken, plaatsten de Duitse bezetters een stroomdraad met een hoog voltage langs de gehele grens tussen Nederland en België. Aanraken was dodelijk. Toch probeerden velen op allerlei manieren de grens te passeren. Elektriciteit was nog een betrekkelijk onbekend fenomeen in deze omgeving, maar door de afschrikwekkende voorbeelden van slachtoffers (die men een poos liet liggen), begreep de bevolking al snel dat het levensgevaarlijk was. Wat niet wil zeggen dat er niemand meer (op allerlei slimme manieren) de grens wist over te komen.
De wandeling volgt de knooppunten van zowel het Vlaamse als Zeeuws-Vlaamse netwerk: ze sluiten goed op elkaar aan. Een GPS-track en kaartje kunnen gratis gedownload worden via de site van de Toeristische Dienst Oost-Vlaanderen  (KLIK HIER).

Monumenten
Wij beginnen onze wandeling bij het Nederlandse knp. 35 en pikken de route in de richting van het Vlaamse knp. 51 op. Daar voor zijn 2 redenen: zo komen we halverwege uit bij Eetcafé 't Spoor (het officiële startpunt) en kunnen we bij 51 meteen zien of de Baileybrug al hersteld is en aan welke kant van het kanaal we derhalve moeten lopen. Knp. 35 is tevens het punt waar de Groene wisselwandeling van Philippine aansluit op deze Vlaamse route.
Vrij snel staan we bij het monument van de Dodendraad. Daar bevinden zich ook enkele informatiepanelen met tekst, en foto's uit die tijd. Hier verlaten we Nederland en wandelen, zonder gevaar, Vlaanderen in. De route gaat over onverharde paden, met aan de ene zijde het Leopoldkanaal en aan de andere kant boomgaarden. We zijn nog net iets te vroeg voor de uitbundige appel- en perenbloesem.
Bij de tweede Baileybrug (knp. 41) steken we het water over, officieel een 'kanaal', maar hier oogt het gemoedelijker. Om dit Leopoldkanaal is tijdens WO II flink gevochten. De Canadezen hebben er Baileybruggen gebouwd, waarvan er nog enkele liggen. We wandelen over rustige polderwegen (met de kenmerkende populieren erlangs) naar café 't Spoor. Alle bijzondere attributen die daar te zien zijn maken een bezoek al de moeite waard, maar de cappuccino mag er ook zijn!
Ook tussen knp. 49 en 50 kun je onverhard wandelen: het staat niet zo goed aangegeven, maar de route loopt achter de woningen langs (i.p.v. langs de weg aan de voorzijde). Bij het kapelletje gaan we weer in de richting van de afgebroken Baileybrug van knp. 51.

Verzetstrijders en bevrijders
Opnieuw lopen we enkele km langs het slingerende en steeds smaller wordende kanaal tot aan de grensweg. Vlak na knp. 52 zien we het tweede monument uit WO I: een uitkijkpost met prikkeldraad versperring. Er is echter meer: wie het smalle trappetje naar beneden volgt, komt uit bij een zgn. duiker: een waterafvoer die onder de weg door loopt. Via deze weg werden verzetsstrijders en vluchtelingen naar de andere kant van de grens gebracht, onder de Dodendraad door dus.
Het Olmendijkje brengt ons weer op Nederlands grondgebied. Aan het einde staat een (toegankelijke) Tobruk van de Duitsers uit WO II. Daar gaan we via een overstapje de grasdijk op die ons terugbrengt naar knp. 35. Tegenover de parkeerplaats staat iets van de weg af een herdenkingsmonument voor de vele Canadese soldaten die sneuvelden bij de bevrijding van dit gedeelte van Zeeuws-Vlaanderen tijdens WO II.

Routes koppelen
Voor wie 25 km geen probleem is, is deze route een mooie aanvulling op de Groene wisselwandeling van Philippine (voor de route KLIK HIER). Meer wandelroutes van de Toeristische Dienst Oost-Vlaanderen kun je HIER vinden.

Verder deze week nog gelopen: 4 km rond de Canisvliet (KLIK HIER). En 6 km door het Braakmanbos-zuid, waar de paarse maartse viooltjes volop stonden te glimmen. In totaal dus 21 km deze week.

© Jannie Trouwborst, maart 2017.

Stand na 12 weken: 229/1000km.

Week 11: Het Steenpad van Sint Jansteen

Ik droomde dat ik langzaam leefde, langzamer dan de oudste steen (M.Vasalis, dichter)

Twee wandelingen deze week, samen goed voor 27 km. In Zeeuws-Vlaanderen Het Steenpad rondom Sint Jansteen, goed voor 12 km en op Walcheren een tocht van 15 km van Vrouwenpolder naar Middelburg.

Het Steenpad in Sint Jansteen 

Bij het sorteren van de vele wandelfolders die hier rondslingeren vond ik die van Het Steenpad. Een aantal jaren geleden nam de dorpsraad, na overleg met de bewoners, het initiatief een rondwandeling uit te zetten rond en ten zuiden van Sint Jansteen. Het bijzondere van deze route is dat er langs de wandeling van bijna 12 km negen grote, bijzondere zwerfkeien zijn geplaatst die daarvoor speciaal in Denemarken zijn aangekocht. Om elke steen zit een metalen ring met daarop een toepasselijke tekst, die op poëtische wijze een aspect van de geschiedenis van Sint Jansteen of de onveranderlijke natuurlijke pracht van de omgeving belicht.

Eerste steen bij de kerk
De route start bij de kerk in het centrum: daar ligt de eerste steen. Vandaar volg je de routebeschrijving in de folder, die gebaseerd is op het Wandelknooppuntennetwerk van Oost-Zeeuws-Vlaanderen (je kunt dus de gele pijltjes volgen). Ik heb de folder destijds bij de VVV in Hulst gekregen. Het is me niet bekend of die daar nog beschikbaar is, maar via deze LINK kun je er een pdf-file van printen. Hierop staat ook een kaartje. In de folder staat de nodige interessante achtergrondinformatie.

Sint Jansteen ligt ten zuiden van Hulst, een plaatsje met een lange geschiedenis. Uit de folder:

"De steen naast de pastorie, daar neergezet als begin- en eindpunt van Het Steenpad, symboliseert in zekere zin ook de ontstaansgeschiedenis van dit dorp op deze plaats. In de beginfase, rond 1200, sprak met over "een Steen". Betrof het slechts een klein gebouwtje, destijds voor het eerst opgetrokken in steen, of had het reeds de vorm van "Het Steen", een kasteeltje? Waarschijnlijk was er ook een kapeltje voorzien, toegewijd aan Sint Jan.... Sint Jan ter Steene... Sint Jansteen. Het lag op het hoogste punt van een zangrug in het gebied Inghelosenbergen, op de plek waar nu de kerk staat."

Verhard/onverhard
Bijna de helft van de route is onverhard, daarvan ligt het meeste in de natuurgebieden ten zuiden van het dorp. Onderweg kom je ook nog langs de bedevaartskapel Ter Eecken in Kapellebrug, die bijna altijd te betreden is.
Vlas is een gewas dat altijd veel opleverde voor de streek en nog steeds wordt het verbouwd. Het tere lichtblauwe bloempje bloeit kort, rond de langste dag, zorgt dan voor golvend blauwe velden. Heel toepasselijk vond ik dan ook het gedicht bij een van de stenen:

"het was bij dag en dauw / vluchtig / één etmaal slechts / een rimpeling in blauw / het was.... die nobele dracht van vlas"

OV beperkt
Met het OV is Sint Jansteen niet goed bereikbaar. Maar wie niet opziet tegen een paar extra km kan gemakkelijk met de bus tot in Hulst komen. Wij liepen de route met onze GPS. Wil je de track als GPX-file ontvangen? Stuur dan even een mailtje.

Vrouwenpolder - Middelburg

Zondagmiddag liepen wij op uitnodiging van Uitgeverij GO (KLIK HIER) met een klein groepje 15 km op Walcheren van Vrouwenpolder naar Middelburg. I.v.m. de ontwikkeling van een wandelgids voor Zeeland.

© Jannie Trouwborst, maart 2017

Stand na 11 weken: 208/1000 km.

Week 10: Groene Wisselwandeling in Philippine

Wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best.

Drie wandelingen waren er nodig om weer aan de 25 km te komen. Twee in de buurt en eentje wat verder weg. Het gaat gelukkig steeds beter!

Groene Wisselwandeling in Philippine 14 km

Wij wonen in Philippine. We kennen daarom de omgeving goed en wandelen er geregeld met veel plezier. Maar tot nog toe hadden we onze wandelingen nog niet met elkaar verbonden tot een rondje van 14 km. Toen ik de kaart van deze Groene Wisselwandeling bekeek, zag ik meteen hoe mooi die moest zijn. En hoeveel onverhard er in zat.

De bushalte in Philippine vormt het startpunt. Door de week komt hier elk uur een bus vanaf het busstation in Terneuzen. Terneuzen bereik je met een halfuursdienst vanaf het station in Goes. De laatste bus terug vanuit Philippine gaat omstreeks half 6. In het weekend is Philippine niet met de bus bereikbaar.

Geschiedenis en natuur
De wandeling begint op de kop van de vroegere haven. Daar staan grote, niet te missen informatiepanelen met de geschiedenis van het voormalige vesting- (en later) -vissersstadje. De zeven mosselrestaurants in de dorpskern maken wel duidelijk waarop gevist werd. Aan het einde van de grasdijk langs het kanaaltje dat vroeger de verbinding vormde voor de mosselvissers met de Westerschelde, volgt een stukje asfalt en een halfverhard pad langs een van de kronkelende binnendijken. Via een overstapje ga je aan de andere kant van de dijk verder over een rustige asfaltweg en komt dan in het bos van de Braakman-zuid terecht. Middenin het bos is een veld met picknickbanken. Dit keer konden we in de zon een boterham eten. 

Bossen en kreken
Het bos is aangeplant in de vijftiger jaren, nadat de brede Braakmankreek afgedamd was van de Westerschelde (in 1952). Geen overstromingen dus hier in 1953, maar de mosselvissers van Philippine (en de garnalenvissers van Boekhoute) waren wel hun directe verbinding met zee kwijt. Een mooie boswandeling brengt je uiteindelijk bij het Isabellakanaal, waar je (nog steeds onverhard) langs wandelt in de richting van België. Hierover voeren de Boekhoutse vissers.

Dodendraad WOI op de Belgische grens
Bij de grote brug over het kanaal gaat de route linksaf. Maar wie de moeite neemt nog een lusje van een km extra te wandelen komt langs het monument en de informatie over de zgn. Dodendraad uit WO I (r.d., volgende brug l.a, nogmaals l.a. en over de beroemde kasseien van Vlaanderen terug naar de eerste brug). Aan het einde van deze lus kom je uit bij het monument voor de Canadese soldaten uit WOII die hielpen Zeeuws-Vlaanderen te bevrijden.

Grasdijken en Bunkertjes uit WOII

Een klein stukje fietspad en dan alweer een grasdijk, met een prachtig uitzicht over de omgeving met polders, boerderijen en kreekresten. WOII is ook nog aanwezig bij de gerestaureerde bunkerresten in de volgende grasdijk. Via een halfverhard karrenspoor, een akkerrand en een graspad onderaan een binnendijk bereik je uiteindelijk Philippine weer. Via de dorpskern kom je weer bij de bushalte.

Voldoende horeca aan het eind
Uiteraard nodigen de restaurants uit tot een smakelijk einde van de wandeldag. Er zijn er ook twee die niet in mosselen zijn gespecialiseerd. Maar denk om de laatste bus. Met eigen vervoer is misschien toch handiger.....

Samenvattend: een hele mooie, afwisselende wandeling. Onderweg geen horeca, maar wel (picknick-)banken om je proviand op eten. In Philippine horeca zat. De verhouding onverhard/verhard ligt rond de 80-85%/15%. In het weekend is OV niet mogelijk. Door de week na 17.41 uur ook niet. 

Trage tocht: aanbevolen!
Hoewel deze tocht onder de Groene Wisselwandelingen valt, voldoet ze niet helemaal aan de omschrijving. Gemakkelijk bereikbaar met het OV is ze niet.
De route zou echter zonder meer opgenomen kunnen worden bij de Trage Tochten: de afwisseling, het grote percentage onverhard en de interessante historie van het gebied zijn er geschikt voor.
Zelf lopen? KLIK HIER

Groene Wisselwandeling Dordrecht 7 km
Onze vrienden uit Haarlem ontmoeten wij af en toe ergens halverwege het land. Dit keer in Dordrecht. Een leuke stadswandeling bracht ons o.a. in parken en hofjes, bij het Dordrechts Museum en op een zonnig terrasje aan de Merwede. Zeker aanbevolen voor iedereen die een stadswandeling wil combineren met een museumbezoek. Ook het Museum van Gijn en het Hof van Holland en in de zomer De Grote Kerk zijn de moeite waard. Zelf lopen? KLIK HIER

Samen met een rondje dorp halverwege de week kwam ik dit keer uit op 25 km.

© Jannie Trouwborst, maart 2017.

Stand na 10 weken: 181/1000km.  

Week 9: Groene Wisselwandeling in Biervliet

Wie de regenboog wil zien, moet de regen trotseren.

Het zag er veelbelovend uit, aan het begin van de week: een inhaalslag van zeker 35 km lag in het verschiet. Maar het liep allemaal anders. Toch ben ik met 25 km ook best tevreden.

Zicht op Biervliet

De Wandelsite
Zoals ik vorige week al meldde, heb ik twee wandelingen aangeboden op De Wandelsite. In de hoop dat het nu eindelijk eens zou lukken wandelaars deze kant op te lokken. Het zag er veel belovend uit: voor de zaterdag 2 en voor de zondag 4 aanmeldingen. Maar aan het einde van de week was er niemand meer over. Met dank aan o.a. de NS die opeens besloot dat er de komende 3 weekenden geen treinen tussen Roosendaal en Bergen op Zoom zullen rijden. Ik kan me goed voorstellen dat OV-reizigers dan afhaken. Het weer deed de rest: de voorspelde regen en wind hield ook de wandelaars met eigen vervoer thuis.

Ik zal het op de gratis-tunnel-dag in april nog één keer proberen. Komt er weer niemand, dan stop ik ermee bij De Wandelsite. Hun (standaard)suggestie als er niemand komt, is: laat de wandeling bij een treinstation beginnen. Tja, als we dat hadden.......

Groene Wisselwandeling Biervliet (11 km)
Nog vol goede moed waren we op dinsdag de Groene Wisselwandeling van Biervliet gaan voorlopen. We hadden pech: een groot deel van de wandeltocht werden we geplaagd door regen en door de blubber als gevolg van wat er eerder al gevallen was. Doorweekt en verkleumd kwamen we thuis.
 
Eerst een tip: parkeer de auto bij de bushalte Braakman (het eindpunt van de wandeling) en vertrek van daar met de bus naar Biervliet.
Biervliet kennen we goed, dus hebben we het rondje een beetje aangepast, zodat ook de molen(berg) en het historische kerkje op de route lagen. Wel op de officiële route en niet te missen is de buurttuin, middenin een woonwijk, met o.a. hutten, groentetuintjes en een jeu de boulesbaan. Café 't Harinkje is in deze tijd van het jaar meestal gesloten.
 
Het vervolg van de route bestaat naast enkele graspaden ook uit het nodige asfalt, maar de meeste weggetjes zijn rustig en er liggen rustieke boerderijen langs. We zagen het fluitenkruid dat straks langs deze wegen en paden zal staan te schitteren als het 'Zeeuwse kant' al voorzichtig opkomen. Sla het uitkijkpunt op de Westerscheldedijk niet over: twee bankjes nodigen uit tot rust met een mooi uitzicht. (Wij zaten er in de regen, met de rug naar de wind onze boterham te eten).
 
Dan is het nog even doorbijten over de doorgaande asfaltweg (auto's, wielrenners) onderlangs de binnenkant van de dijk naar de ingang van het natuurgebied De Braakman-Noord. Gezien het weer kozen we niet voor de route over de grasdijk, maar volgden het wandelpad door het jonge bos. Je komt in beide gevallen op dezelfde plek uit. Onderweg passeer je een vogeluitkijkpunt.
 

Natuurgebied De Braakman-noord

De Braakmanboerderij is van maart tot eind oktober op zondagmiddag open (info, versnaperingen, toilet), in juni, juli en aug. ook op zaterdagmiddag (zie Staatsbosbeheer.nl). Voor wie meer dan 11 km wil lopen is een extra rondje richting kreek, met nog een vogeluitkijkpunt, een aanrader (zie infobord bij de boerderij of koop een wandelkaart). Vanaf de boerderij is het nog ongeveer 3 kwartier naar de bushalte. Wie daar zijn auto heeft staan, hoeft niet meer op een bus te wachten (door de week elk half uur, weekend om het uur). Naar Restaurant De Braakman is een flinke tippel: na de slagbomen van het park ben je er nog lang niet. Ook dat is buiten het seizoen meestal gesloten.
 
Samenvattend: voor ons was de wandeling niet een topper. Biervliet is bijzonder, Natuurgebied De Braakman ook, het uitzicht over de Westerschelde een aanrader, maar de verhouding onverhard/verhard viel tegen. De gesloten horeca en de beperkte vertrektijden van de bus maken het er niet aantrekkelijker op. Zelf lopen? KLIK HIER


Groene Wisselwandeling Philippine (14 km)
Voor de tweede dag stond Philippine op het programma. Voorlopen was niet nodig: we kennen de route: afwisselend en zeker 80% onverhard. Deze kiezen we voor april opnieuw en ik zal hem hier dan uitgebreider beschrijven.

De Biervlietroute kwam uiteindelijk uit op 12 km, de controle van de Groene wandelroute door de Braakman-noord voor Staatsbosbeheer leverde 4,5 km op, een ommetje door het dorp 3,5 km en op zondagochtend (voor de regenbuien weer losbarstten) liepen we 5 km door het Pontebos bij IJzendijke. Maar ook daar later meer over. Er valt hier nog genoeg te wandelen!

© Jannie Trouwborst, maart 2017.

Stand na 9 weken: 156/1000km.